Τι είναι η οξεία παγκρεατίτιδα

Παγκρεατίτιδα είναι η φλεγμονή ενός σημαντικού οργάνου, του παγκρέατος και χωρίζεται σε οξεία και χρόνια.

Το πάγκρεας είναι ένας σημαντικός αδένας του πεπτικού με ενδοκρινή και εξωκρινή λειτουργία και βρίσκεται στον οπισθοπεριτοναικό χώρο μεταξύ της αγκύλης του δωδεκαδακτύλου και των πυλών του σπλήνα. Στην οξεία παγκρεατίτιδα, το πάγκρεας επανέρχεται σταδιακά στα φυσιολογικά, ενώ στη χρόνια παρατηρούνται μόνιμες βλάβες- αλλοιώσεις με διαταραχή της αρχιτεκτονικής και ίνωση του παγκρέατος. Το αλκοόλ και η ύπαρξη λίθων στη χοληδόχο κύστη είναι οι κύριες αιτίες της οξείας παγκρεατίτιδας.

Παγκρεατίτιδα αίτια νόσου και διάγνωση

Η διάγνωση της παγκρεατίτιδας τίθεται με προσεκτικό ιστορικό σε σχέση με τη λήψη τροφής ή χρόνιας κατανάλωσης αλκοόλ. Ο πόνος στην οξεία παγκρεατίτιδα έχει τυπικά χαρακτηριστικά και ο ασθενής τον περιγράφει ως αιφνίδιας έναρξης οξύ άλγος στην άνω κοιλιακή χώρα τυπικά με «ζωστηροειδή» χαρακτήρα που εκτείνεται προς την πλάτη του ασθενούς.

Επίσης μπορεί να υπάρχει πυρετός με έντονο αίσθημα δίψας. Ο πόνος επιδεινώνεται με τις κινήσεις και υφίεται με την κάμψη του κορμού προς τα εμπρός. Επίσης στα συμπτώματα παγκρεατίτιδας συγκαταλέγονται και η ναυτία, οι έμετοι έως και στο 90% των ασθενών, μαζί με ανορεξία και ίκτερος.

Τα συχνότερα αίτια της οξείας παγκρεατίτιδας είναι η χολολιθίαση και η κατάχρηση αλκοόλ που είναι υπεύθυνες για το 80 % των περιπτώσεων οξείας παγκρεατίτιδας.

Σπανιότερες αιτίες παγκρεατίτιδας είναι η υπερτριγλυκαιριδαιμία >1000mg/dl, αλλά και γενετικά αίτια, όπως οι μεταλλάξεις στα γονίδια: CFTR,SPINK1 ,PRSS1,CASRCTRC.

Η διάγνωση της παγκρεατίτιδας βασίζεται σε 2 από τα 3 χαρακτηριστικά ευρήματα:

1. κοιλιακό άλγος – οξύ με αντανάκλαση στην οσφύ.
2. επίπεδα αμυλάσης ορού τουλάχιστον 3πλάσια του φυσιολογικού.
3. χαρακτηριστικά απεικονιστικά ευρήματα σε αξονική τομογραφία με σκιαγραφικό.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις θα δείξουν εικόνα φλεγμονής λοίμωξης με αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια και αυξημένους δείκτες φλεγμονής όπως CRP, TKE και αυξημένη τιμή αμυλάσης.

Στην οξεία παγκρεατίτιδα έχουμε οξεία καταστροφή του παγκρέατος από την ενεργοποίηση των παγκρεατικών ενζύμων με τη δημιουργία τοπικής και σε κάποιες περιπτώσεις  συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης. Είναι ήπια αυτοπεριορισμένη νόσος στο 80% των περιπτώσεων, ενώ σε 20% μπορεί εξελιχθεί σε βαριά με ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων ή/και σηπτικές επιπλοκές.

Η αξονική τομογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό είναι απαραίτητη απεικονιστική εξέταση ώστε να καθορισθεί το μέγεθος της φλεγμονής από την παγκρεατίτιδα και αποτελεί και εξέταση που πρέπει να επαναλαμβάνεται, ώστε να  καθορισθεί η πορεία του ασθενούς αλλά και η πιθανή ανάπτυξη ψευδοκύστης του παγκρέατος.

H διάγνωση της χρόνιας παγκρεατίτιδας βασίζεται σε συνδυασμό κλινικών εργαστηριακών και απεικονιστικών ευρημάτων μπορεί να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα αδιάγνωστη, ώσπου ο ασθενής να εκδηλώσει πόνο ή ανεπάρκεια της ενδοκρινούς εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος.

Το αλκοόλ είναι ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας στις Δυτικές χώρες. Στα αίτια της χρόνιας παγκρεατίτιδας ανήκει και η αυτοάνοση παγκρεατίτιδα σχετιζόμενη με την ανοσοσφαιρίνη G4 (IGg4) που μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια νόσο.

Ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη, οστεοπενία ή οστεοπόρωση.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις που συμβάλλουν στην διάγνωση είναι η αξονική κοιλίας με σκιαγραφικό, η μαγνητική κοιλίας και το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα(EUS) .

Η διάγνωση θα τεθεί με συνδυασμό ευρημάτων διαταραχής της αρχιτεκτονικής του παγκρεατικού παρεγχύματος, αλλά και των δομικών αλλαγών του παγκρεατικού πόρου.

Παγκρεατίτιδα, πώς αντιμετωπίζεται

Η θεραπεία της οξείας παγκρεατίτιδας συνίσταται από υποστηρικτικά μέτρα με πολύ καλή ενυδάτωση του ασθενούς λόγω της μεγάλης απώλειας υγρών που χάνονται ενδοπεριτοναικά.

Η ανάγκη σε υγρά ενδοφλεβίως πρέπει να επανεκτιμάται συχνά με βάση την κλινική εικόνα του αιματοκρίτη και της ουρίας.

Ένα ποσοστό μπορεί να χρειαστεί παρακολούθηση σε μονάδα εντατικής θεραπείας  ειδικά σε προσβολή περισσότερων οργάνων και συστημάτων (πολυοργανικό σύνδρομο).

Η χρήση των αντιβιοτικών είναι αμφισβητούμενη για την παγκρεατίτιδα και κυρίως χορηγούνται για πρόληψη επιπλοκών όπως παγκρεατικής νέκρωσης, ή άλλης επιβεβαιωμένης δευτερογενούς λοίμωξης.

Σε περίπτωση λοίμωξης της παγκρεατικής νέκρωσης η αρχική θεραπεία συνίσταται στην χορήγηση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος και αφού περιχαρακωθεί η νέκρωση μπορεί να παροχετευτεί ενδοσκοπικά ή διαδερμικά ή συχνά με συνδυασμός των δυο μεθόδων.

Αν ο ασθενής δεν βελτιώνεται μετά από ενδοσκοπική ή διαδερμική παροχέτευση, προτείνεται η αφαίρεση νεκρωμάτων ενδοσκοπικά ή με ελάχιστη χειρουργική παρέμβαση.

Η ανοικτή χειρουργική παρέμβαση έχει υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα.

Η αντιμετώπιση της οξείας παγκρεατίτιδας απαιτεί συνεργασία πολλών ειδικοτήτων και συχνή επανεκτίμηση του ασθενούς ώστε να έχει την καλύτερη δυνατή  έκβαση.

Απαραίτητα πρέπει να αντιμετωπίζεται με νοσηλεία σε μεγάλο και εξειδικευμένο κέντρο που να διαθέτει και  μονάδα εντατικής θεραπείας.

Η αντιμετώπιση της χρόνιας παγκρεατίτιδας συνίσταται στη ανακούφιση του πόνου του ασθενούς με ταυτόχρονη σύσταση για διακοπή αλκοόλ και καπνίσματος. Η ενδοσκοπική θεραπεία έχει θέση σε συμπτωματικούς ασθενείς με απόφραξη παγκρεατικού πόρου λόγω στένωσης ή παρουσίας λίθου.

Σημαντικό επίσης είναι να αντιμετωπίζεται η δυσαπορρόφηση από την ανεπάρκεια της λειτουργίας του παγκρέατος. Έτσι χορηγούνται ένζυμα παγκρεατικά συνδυαστικά με τα γεύματα.

Εάν έχετε περισσότερες απορίες σε θέματα σχετικά με την παγκρεατίτιδα όπως παγκρεατίτιδα συμπτώματα, παγκρεατίτιδα αίτια, παγκρεατίτιδα εξετάσεις αίματος, παγκρεατίτιδα θεραπεία, παγκρεατίτιδα και καρκίνος, φλεγμονή του παγκρέατος  , χρόνια παγκρεατίτιδα, οξεία παγκρεατίτιδα, παγκρεατίτιδα διάγνωση, παγκρεατίτιδα τι είναι και ο,τιδήποτε σχετικό, επικοινωνήστε με το γαστρεντερολογικό μας ιατρείο. Ο γαστρεντερολόγος Ιωάννης Γ. Καλλιακμάνης και η ιατρική του ομάδα βρίσκονται στη διάθεσή σας να λύσουν κάθε απορία σας και να σας βοηθήσουν δίνοντας θεραπευτικές λύσεις.